Open het Stadsbestuur
Voor de Groninger Archieven zijn van alle deelnemers aan het publieksproject ‘Open het Stadsbestuur’ zo’n 50 mensen vrijwel dagelijks bezig delen van dit 400 meter tellende archief te transcriberen. Ze typen handgeschreven teksten uit die eerder door medewerkers van het archief zijn gescand. In 2017 zijn ze met deze klus begonnen en inmiddels zijn zo vele duizenden pagina’s bewerkt. De teksten die ze uittypen en daarmee via het internet leesbaar en doorzoekbaar maken, komen nu vooral uit de boeken met besluiten van de stad Groningen over allerhande kwesties in de periode 1700-1800.
Een ijverige vrijwilliger
Erwin is een van die 50 vrijwilligers die zo geleerd heeft de oude handschriften te ontcijferen. “Ik heb belangstelling voor geschiedenis en een buurtopbouwwerker zei tegen me dat ik maar eens moest gaan kijken of dit wat voor me was. Ik heb vooraf op wat websites gekeken om me te oefenen in oude handschriften en het programma dat ze hier hebben is heel simpel. Je hoeft alleen maar te kunnen typen.” Erwin werkt er 20 uur per week aan, hij is daarmee een van de ijverigste vrijwilligers.
Omslachtig
Erwin laat me een van zijn teksten zien. “Dit is een 18e eeuws handschrift”. Het ziet er best moeilijk uit, maar als je wat langer kijkt begin je de letters te herkennen. Het zijn niet alleen de letters die je moet leren herkennen, ook de manier waarop ze in die tijd besluiten van de ‘Borgermeester ende Raedt’ opschreven vraagt wat van je. Over omslachtig gesproken. Een voorbeeld: “ter vergaderingen sijnde gemoveerd dat aangaande pontkamer door vele mensen en wel voornamelijk van de tonnedragers altoos wierde gewatert, waardoor een grote stank wierde veroorsaect … “ Ze hadden nog vijf lange gewichtige zinnen nodig om to the point te komen: ze besloten een urinoir aan te leggen.
Huiselijk geweld in de 18e eeuw
De teksten kunnen saai zijn, maar er zitten ook leuke, interessante en verrassende teksten tussen en die delen de vrijwilligers met elkaar via een apart gedeelte van het intranet van de Groninger Archieven. Erwin laat me zien hoe dat eruit ziet. Het stukje over de waterende tonnedragers staat erop en hij wijst me op een ander stuk tekst dat hij zelf van een titel heeft voorzien: “Ernstig geval van Huislijk geweld met een opmerkelijk twist.” In de boeken van de stad staan dus niet alleen de besluiten van de stad maar soms ook de verzoeken van burgers of ineens een bericht van het gerecht.
Tentoonstelling of podcast
Rixt die de vrijwilligers begeleidt en onder andere educatief medewerker is vertelt dat ze dit soort verhalen bewaren en gebruiken voor een tentoonstelling of een podcast. “Voor een podcast over Bommen Berend hebben we mooie stukje gevonden Soms vinden we ook iets over de West-Indische Compagnie, wat heel fijn is omdat het hele archief van het WIC verbrand is.”
Eigen tempo
Tot Slot vertelt Rixt dat iedereen dit werk kan doen, en dat je dit in je eigen tempo kan doen. “Als waardering verzorgen we zo nu en dan iets leuks voor de vrijwilligers, zo hebben we deze zomer een stadswandeling gemaakt langs alle plekken die met het slavernij verleden te maken hebben gehad. Verder is er elke maand een koffiespreekuur, voor de gezelligheid natuurlijk, maar je hebt dan ook de gelegenheid een stukje tekst of een woord waar je moeite mee hebt te laten zien en te kijken of je er samen uitkomt.”
Tekst en beeld: Jeanet Verveer