Monnikenwerk bij de Groninger Archieven
Sinds Lidy Smit vrijwilliger is bij de Groninger Archieven loopt ze anders door de stad. Gele steentjes op de Turfsingel, denkt ze dan, die waren er driehonderd jaar geleden ook al.
Gepuzzel
Lidy heeft hierover gelezen in 17e– en 18e-eeuwse documenten. Voor het project ‘Open het Stadsbestuur’ transcribeert zij oude handgeschreven teksten. Zij ontcijfert ze en maakt er gewone digitale tekst van. Het is soms een heel gepuzzel, “echt monnikenwerk,” maar ze vindt hulp in een historisch woordenboek en op de website Encyclo. Bovendien heeft ze een aantal collega’s om zich heen waarmee ze kan overleggen en de tekst wordt ook nog door professionals geredigeerd.
D’s en t’s
Het eerste half uur dat Lidy hier werkte zat ze naast een van de projectmedewerkers om de eerste kneepjes van het vak te leren. Ook kreeg ze oefening in de verschillende letters. “Ieder handschrift is anders, de letters kunnen anders zijn dan nu en er waren nauwelijks spellingsregels. Regels voor d’s en t’s hadden ze niet. Je ziet soms binnen één document verschillende schrijfwijzen voor een woord.” In het begin probeerde Lidy gewoon en vroeg dan feedback, nu vindt ze het een uitdaging om het in een keer foutloos te doen.
Grijs verleden
Lidy is een geboren Groninger, ze heeft gewerkt als verpleegkundige en als maatschappelijk werker. Sinds twee jaar is ze met pensioen. Ze zocht een plek waar ze iets nuttigs kan doen en mensen ontmoet. Geschiedenis vond ze leuk, maar verder dan leuk ging dat niet. Via via hoorde ze van dit werk en nu is ze heel enthousiast. Op de website Alle Groningers vindt ze trouw- en overlijdensaktes van de personen waar ze over schrijft. “Je kijkt mee over de schouder van iemand uit een grijs verleden. Geschiedenis gaat dan leven.”
Blog
Peter Riem, projectleider van het project ‘Open het Stadsbestuur’, legt uit dat vrijwilligers helemaal vrij zijn in hoeveel tijd ze willen steken in het werk en in hoe ze het werk invullen. “Wil je alleen transcriberen, prima, maar we stimuleren het ook als je iets verder wilt uitzoeken. Sommigen duiken dan met hulp van archiefmedewerkers kort de archieven in en schrijven een blog over een persoon, een gebeurtenis of een plek. Een soort microgeschiedenis dus. Dat kan allemaal, maar het hoeft niet.”
Tabaksfabriek
Zo ver is Lidy nog niet maar voor een vriendin doet ze onderzoek naar ‘De eerste coöperatieve sigarenfabriek op socialistische grondslag’, die zat aan het Damsterdiep waar nu Libanees restaurant Fatoush zit. Ze zoekt in het archief van de Kamer van Koophandel naar stukken over de doelstelling van de coöperatie en op de Groninger Beeldbank vindt ze oude foto’s van de plek. Ze weet zich gesteund door de Groninger Archieven die workshops aanbiedt over bijvoorbeeld archiefonderzoek: hoe pak je dat aan, waar vind je bronnen? “Dit is werk waarin je kunt groeien. Je komt in een heel andere wereld terecht.”
De Groninger Archieven heeft onder de titel Maak Geschiedenis diverse projecten waar vrijwilligers aan werken. Lidy werkt aan het project Open het Stadsbestuur, anderen beschrijven foto’s uit de jaren ‘60 en ‘70 en koppelen locaties aan beelden.
Tekst en fotografie: Leonie Barnier