Educatie is meer dan alleen de foto’s  bekijken

Eind november komt de internationale persfototentoonstelling, World Press Photo Exhibition, weer naar de stad. Waarom is dat belangrijk? Al pratend met coördinator Marlie Wabeke en Margot Kok ( afgebeeld) voormalig educatief medewerker bij NonFiction Photo kom ik onder de indruk van het belang van ‘goed naar foto’s kunnen kijken’ juist in deze tijd en vooral door jonge mensen.

Podium visuele verhalen

NonFiction Photo biedt een podium voor kunst met een missie. De jaarlijkse World Press Photo tentoonstelling trekt veel publiek, dat door getrainde vrijwilligers wordt rondgeleid. Daarnaast organiseert NonFiction Photo een eigen fotofestival, zijn er workshops, worden fotografietalenten begeleid en maakt men lesbrieven voor middelbare scholen. Want kijken naar foto’s alleen is niet genoeg.

Community gevoel

In maart 2020 kwam Covid-19. Marlie Wabeke: “Als organisatie NonFiction Photo hechten we veel belang aan het communitygevoel. Online trainen, in kleine groepjes werken, groepsbijeenkomsten afgelasten, dat hielp allemaal niet mee. De situatie vroeg om flexibiliteit.”

Positief effect van corona

Door de coronamaatregelen kon NonFiction Photo een sluimerend idee over de educatie in de praktijk brengen. Wabeke: “We hebben voor de scholen, die niet naar de tentoonstelling mochten / konden komen, de tentoonstelling naar de klas gebracht. Onze vrijwilligers maakten een powerpoint, zodat leerlingen enkele foto’s van de tentoonstelling met elkaar konden bekijken en bespreken. Deze aanpak blijkt  succesvol en we willen dit in de toekomst blijven doen, naast de fysieke rondleiding voor de 12 tot 18 jarigen.”

Eigen inbreng docent

Margot Kok (29) studeerde in 2019 af als docent geschiedenis. Via haar vriendinnennetwerk kwam ze in contact met NonFiction Photo en ging er als educatief medewerker aan de slag. Ze merkte dat de bestaande lesbrieven niet altijd gebruikt werden in de klas. “Ik heb de lesbrieven en de opdrachten overzichtelijker gemaakt, zodat de vakdocent in de klas meer eigen inbreng heeft.”

Open vragen

De  klassen die de tentoonstelling bezoeken, zijn over het algemeen gemotiveerd. Maar soms ook niet. Middelbare scholieren zijn druk met zichzelf en krijgen bovendien via hun social media veel ongefilterde beelden binnen, beelden die een vertekend beeld geven van de werkelijkheid. Hoe gaan zij daar mee om?  Fotografie is een krachtig medium: alle emoties kun je erin terugvinden: ruwheid, geweld, tederheid, wanhoop en verdriet.
Waarnemen, kritisch beoordelen en het stellen van open vragen  is een belangrijke vaardigheid geworden. “Dat werk in de klas is belangrijk”, zegt Margot. “Je leert je leerlingen kritischer te kijken door vragen te stellen als ‘wat gebeurt hier?’ en ‘waar kijken we eigenlijk naar?’. Tijdens de tentoonstelling onderzoekt de leerling zo zijn/ haar eigen idee en leert daarover nadenken.” Educatie brengt burgerschap en maatschappelijke vorming bij elkaar.

Zelfverzekerd en soepel

Margot is inmiddels docent burgerschap en geeft ook praktijklessen aan het Heijerdahl College in de Stad. In haar lessen gebruikt ze fotografie om haar verhalen te vertellen. “Mijn ervaring als educatief medewerker bij NonFiction Photo maakte me zelfverzekerder en ik leerde soepeler met de stof en de leerlingen om te gaan. Dat is een grote plus,” lacht Margot.

Tekst en beeld Gerard van Duinen